Psoriasis is een chronische huidaandoening die huidcellen snel opbouwt. Een opeenhoping van deze cellen leidt tot schilfers op het huidoppervlak. Psoriasis wordt gekenmerkt door witachtige, zilveren plekken. Ze zijn vaak ontstoken en rood, en soms zullen ze barsten en zelfs bloeden.
De levenscyclus van een huidcel is één maand. Normaal gezien komen nieuwe huidcellen langzaam naar de oppervlakte en schilferen dan af, maar bij mensen met psoriasis vindt dit productieproces in slechts een paar dagen plaats. Hierdoor hebben huidcellen geen tijd om af te vallen en stapelen ze zich op.
Psoriasis komt het meeste voor op de huid ter hoogte van de gewrichten, zoals ellebogen en knieën. De schilfering kan zich ook op andere delen van het lichaam ontwikkelen, inclusief handen, voeten, nek, hoofdhuid en gezicht. Psoriasis komt minder vaak voor op nagels, mond en het gebied rond geslachtsorganen.
Psoriasis is niet besmettelijk. Je kunt deze huidziekte niet van de ene persoon naar de andere doorgeven. Enkel mensen met erfelijke aanleg krijgen deze huidkwaal. Iedere persoon die de voorbeschiktheid heeft kan in zijn/haar leven psoriasis ontwikkelen.
Psoriasis wordt vaak geassocieerd met verschillende andere ziekten, waaronder diabetes, inflammatoire darmaandoeningen (zoals de ziekte van Crohn), hartziekte en artritis psoriatica (een vorm van gewrichtsaantasting met huidpsoriasis).
Er zijn verschillende soorten psoriasis:
Plaque psoriasis (of psoriasis vulgaris)
Plaque psoriasis is het meest voorkomende type psoriasis (80%). Het zijn rode, begrensde plekken groter dan een halve centimeter. De huid is verheven en bedekt met witachtig-zilveren erupties of ‘plaques’ die regelmatig afvallen. Deze plaques worden vaak aangetroffen op de ellebogen, knieën en hoofdhuid (psoriasis capitis).
Psoriasis guttata
Psoriasis guttata komt veel voor in de kindertijd (10%). Dit type psoriasis kenmerkt zich door een druppelvormige huiduitslag. De meest voorkomende plaatsen van deze vorm van psoriasis zijn romp, armen en benen. Deze vlekken zijn zelden verdikt zoals bij plaque psoriasis.
Psoriasis pustulosa
Pustuleuze psoriasis komt vaker voor bij volwassenen. Kenmerkend zijn witte, met pus gevulde pustels of puisten. Pustuleuze psoriasis komt voor op kleinere delen van het lichaam, zoals handen of voeten, maar het kan wijdverspreid zijn.
Psoriasis inversa
Psoriasis inversa is een zeldzamere vorm van psoriasis. Het ziet eruit als helder rode, glanzende plekken. Psoriasis inversa ontwikkelt zich onder oksels of borsten, in de lies of rond de huidplooien in de geslachtsorganen.
Gegeneraliseerde psoriasis (of erythrodermische psoriasis)
Gegeneraliseerde psoriasis is een ernstige en zeer zeldzame vorm van psoriasis. Deze vorm komt voor op grote delen van het lichaam. De huid lijkt bijna verbrand door de zon. Het is niet ongewoon dat iemand met dit type psoriasis koorts heeft of erg ziek wordt. Dit type kan levensbedreigend zijn, dus mensen moeten onmiddellijk naar een arts gaan.
Wat zijn de symptomen van psoriasis?
De meest voorkomende symptomen zijn:
- Rode, verdikte, ontstoken plekken op de huid;
- Witachtig-zilveren schubben of plaques op de rode vlekken;
- Droge huid die kan barsten en bloeden;
- Pijn;
- Jeuk en branderige gevoel;
- Verdikking of afbrokkeling van nagels;
- Pijnlijke, gezwollen gewrichten.
Niet elke persoon zal alle bovenvermelde symptomen hebben. Sommige mensen zullen volledig verschillende symptomen hebben bij een minder vaak voorkomende vorm van psoriasis.
De meeste mensen met psoriasis ondergaan "cycli" van symptomen. De aandoening kan enkele dagen of weken ernstig zijn, waarna de symptomen verdwijnen en bijna onmerkbaar zijn. Vervolgens kan de aandoening binnen een paar weken opnieuw opflakkeren door een veel voorkomende psoriasistrigger. Soms verdwijnen de symptomen van psoriasis volledig.
Wanneer je geen actieve tekenen van de aandoening hebt, kan je "in remissie" zijn. Dat wil niet zeggen dat psoriasis niet meer terugkomt, maar dan ben je wel symptoomvrij.