Voedingssupplementen, je hebt er ongetwijfeld wel eens van gehoord. Hun aanbod is de voorbije jaren enorm toegenomen en ze dienen voor tal van doeleinden: sommige supplementen bevorderen het herstel of dragen bij tot een betere conditie, andere worden gebruikt ter verlichting van plasproblemen, gewrichtspijnen of een prikkelbare darm …
Wanneer je overweegt om voedingssupplementen in te nemen, ga dan eerst langs bij je apotheker voor deskundig advies. Op basis van je probleem, zal hij je kunnen helpen aan een kwalitatief product dat niet alleen veilig maar ook doeltreffend is!
Safety first!
Een voedingssupplement is een product dat in de eerste plaats veilig en kwalitatief hoogwaardig moet zijn. Hierbij dient men wel een onderscheid te maken tussen de volgende soorten supplementen:
Supplementen die nutriënten bevatten
Nutriënten zijn voedingsstoffen die het lichaam niet zelf kan aanmaken, maar wel nodig heeft. In normale omstandigheden levert een gezonde en gevarieerde voeding voldoende nutriënten op om te voldoen aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden. Bij tekorten kunnen voedingssupplementen dan eventueel een oplossing bieden.
Bij de keuze voor deze supplementen is het belangrijk om rekening te houden met een aantal elementen, zoals de toegelaten chemische vormen van de vitaminen en mineralen die mogen gebruikt worden (zie Bijlage II van de richtlijn 2002/46/CE) of de minimale en maximale gehaltes van deze vitaminen en mineralen per dagelijkse portie. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat in bepaalde gevallen (stress, sporters, zwangerschap) de dosering hoger ligt t.o.v. de referentie-inname “RI” (= dagelijkse hoeveelheid van wat een volwassen persoon gemiddeld verbruikt).
Supplementen die planten bevatten
Voedingssupplementen op basis van planten worden gereglementeerd door het koninklijk besluit van 29 augustus 1997, ook Plantenbesluit genoemd. In dit besluit worden de planten opgelijst die toegelaten zijn in voedingssupplementen. Voor sommige van deze planten zijn maximale gehaltes vastgelegd per dagelijkse portie, en werd er een lijst opgesteld met aanbevolen analysemethoden.
Het Koninklijk besluit voorziet ook de expertise van de Commissie van Advies voor Plantenbereidingen, ook plantencommissie genoemd. Dit is het adviesorgaan verantwoordelijk voor de veiligheidbeoordeling van planten en plantenpreparaten.
Doeltreffendheid second!
Voedingssupplementen moeten niet enkel veilig zijn, maar ook doeltreffend! Concreet betekent dit dat het effect dat een supplement uitoefent op een lichaamsfunctie ook wetenschappelijk bewezen moet zijn.
Zo’n effect vormt telkens het voorwerp van een gezondheidsclaim, en deze moet wetenschappelijk geëvalueerd en goedgekeurd worden door de EFSA. Enkele voorbeelden van wetenschappelijk bewezen gezondheidsclaims zijn onder andere de bijdrage van vitamine A tot de instandhouding van een normaal gezichtsvermogen of de bijdrage van magnesium tot een verminderde vermoeidheid.
GEZONDHEIDSCLAIM NIET TE VERWARREN MET MEDISCHE CLAIM
In tegenstelling tot een gezondheidsclaim slaat een medische claim niet op een voedingssupplement maar op een geneesmiddel. Een medische claim is een bewering over een geneesmiddel waarin gesteld of gesuggereerd wordt dat het ziekten bij de mens kan voorkomen, behandelen of genezen.
Er is pas sprake van een geneesmiddel wanneer de werkzaamheid van het product aangetoond is aan de hand van een eigen klinisch onderzoek en wanneer de veiligheid onderbouwd is door bibliografische gegevens (well established use). Wanneer het product gedurende minstens 30 jaar beschikbaar is voor medisch gebruik en er geen meldingen van toxiciteit zijn, spreekt men van traditional use.